bo inaczej
  • e pochylone
    28.01.2008
    28.01.2008
    „Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma” – tak w formie dawnej, utrwalonej i przekazanej przez poetę. A jak pisać nié ma w tekstach współczesnych, np. w partiach dialogowych – pominąć é i zostawić tylko ni ma? Czym jest dziś ten zwrot, jeśli wypowiadająca go osoba nie stosuje go z przymrużeniem oka (dla efektu, zabawy itp.), lecz bierze za naturalną właściwą formę – archaizmem, regionalizmem, argotyzmem czy błędem? A jeśli błędem, to jak bardzo rażącym?
  • eryzjański czy eryzyjski?
    30.10.2007
    30.10.2007
    Witam, chciałbym się zapytać o przymiotnik od imienia greckiej bogini Eris. Eryzjański, eryzyjski czy może jeszcze inaczej?
    Osobiście wydaje mi się, że pierwsza forma jest poprawna, jednakże tą ostatnią upowszechniło najpopularniejsze tłumaczenie Principii Discordii (która opowiada o kulcie Eris) i tejże formy używa większość znanych mi ludzi, broniąc się brzmieniem.
  • Forma nazwiska w dokumentach
    26.05.2020
    26.05.2020
    Szanowni Państwo,
    proszę o pomoc. Nazywam się Małgorzata Cholewa, pracowałam w wielu zakładach pracy i na wszystkich dokumentach np. umowa o pracę jest napisane Cholewa Małgorzata. Natomiast u męża (Mariusz Cholewa) jego zakład pracy na wszystkich dokumentach ma zmienione nazwisko na: Cholewą, Cholewę (np. umowa o pracę między zakładem….. a panem Mariuszem Cholewą), inny dokument Mariusza Cholewę itd. Pani z biura uparcie twierdzi, że może tak pisać, jak ona chce. Czy tak powinno być? Kto tu ma rację ?
  • formuły powitalne
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    pozwolę sobie nie tyle na pytanie, ile na podzielenie się myślą, być może godną rozważenia (publikacji – już niekoniecznie, choć i to pozostawiam przecież Państwa uznaniu). Doświadczenie podpowiada, że dostrzeżony u siebie błąd lub językowa niezręczność, wcześniej notorycznie popełniane, zaczynają razić ze szczególną siłą, co wynika najpewniej z jednej z najwspanialszych człowieczych właściwości – wstydu. Zarazem jednak przykrości dostarcza zarówno bycie osobiście pouczanym, jak i karcenie. Stąd dobrze rozumiem, że przestali Państwo tępić zwrot Witam!, gdy otwiera mejle, mimo że czytanie go w listach na stronie Poradni skłania ku przedsiębraniu podobnych rozpoczęć. Być może jednak – oszczędnie, delikatnie i potencjalnie skutecznie – w zakładce zadaj pytanie, koniecznie przed formularzem, warto umieścić taką lub ową wiadomość, która by nieszczęsne witania zwalczała; albo – zbiór wypisków z korespondencyjnych prawideł? Niechby ktoś poczuł się urażony, niechby snobizm zarzucał – myślę, że korzyści i tak byłoby bez porównania więcej.
    Kreślę się z poważaniem
    — Mieszko Wandowicz

    PS Tutaj przyznam, że marzy mi się, iżby w polszczyźnie, nade wszystko polszczyźnie mejlowej, zaistniała forma, może odrobinę przewrotna, rozwiązująca wszelkie powitaniowe kłopoty – obecne, gdy trudno wybrać odpowiedni zwrot grzecznościowy: „Proszę witać, Szanowni Państwo, proszę serdecznie witać!”. Nadrzędność adresata, a przeto tego, który odgrywa rolę gospodarza, zaznaczona jest wyraźnie, uprzejmość nie powinna, jak sądzę, budzić poważniejszych zastrzeżeń, pytanie zaś, jakim mianem określić odbiorcę, w dodatku ostrożnie nakłanianego do życzliwości, jeżeli nie znika, to przynajmniej się oddala. Na mejle rozpoczęte słowami Proszę witać odpisywałbym z olbrzymią przyjemnością. (Rzecz jasna w odpowiednim kontekście; szczegółowe wytyczne są zresztą do przemyślenia, swoboda zaś – póki nie w nadmiarze – językowi przecież tylko służy).
  • Geologia Marsa?
    25.04.2016
    25.04.2016
    Szanowni Państwo,
    W warunkach ziemskich mówi się, że możemy badać geologię danego regionu, czyli poznawać jego budowę i strukturę wewnętrzną. Czy badając strukturę wewnętrzną Marsa, również badamy jego geologię?
    Analogiczne pytanie można zadać o geofizykę. W trakcie kilku misji Apollo wykonywane były eksperymenty sejsmiczne, które należą do podstawowych metod badawczych geofizyki. Czy uogólniając, można powiedzieć, że na księżycu zostały przeprowadzone badania geofizyczne?
    Z wyrazami szacunku
  • Glasgow
    11.03.2008
    11.03.2008
    Droga Redakcjo!
    Zastanawiam się, czy od nazwy Glasgow można utworzyć przymiotnik glasgowiański. Jeśli nie, jaką inną formę można by stosować? Pytanie moje tyczy się także nazwy uniwersytetu (niejedynego w mieście). Jak można by przetłumaczyć tę nazwę, tak, aby było wiadomo, że chodzi o tę konkretną uczelnię?
    Czy mieszkaniec Glasgow to glasgowiańczyk, glasgowianin, czy może jakoś inaczej?
    Z góry serdecznie dziękuję
  • Głośna praca a głośność pracy
    18.12.2019
    18.12.2019
    Mamy terminy: głośna praca i głośność pracy. Powstała dyskusja, że formy: Nie stwierdzono głośnej pracy silnika, Obniżono głośną pracę silnika są z punktu widzenia językowego nieprawidłowe i że powinny być używane formy Nie stwierdzono głośności pracy silnika, Zmniejszono głośność pracy silnika. Ale ww. formy, chodź pozornie identyczne nie są tożsame i w gruncie rzeczy oznaczają co innego.
  • Góra Kalwaria jednak osobno
    10.10.2014
    10.10.2014
    Dlaczego nazwę miasta Góra Kalwaria pisze się tak, jak się pisze? Mamy tu dwa człony rzeczownikowe. Pierwszy z tych członów nie należy do trójki wyjątków, która zezwala na pisownię bez dywizu, to jest: Kolonia, Osada, Osiedle. Czyli chyba powinno być Góra-Kalwaria. A jednak słownik, bynajmniej nie jakiś stary, twierdzi inaczej.
  • hadziajstwo
    21.10.2009
    21.10.2009
    Witam
    co dokładnie oznacza słowo chadziajstwo? Ja spotkałem się z [jego] użyciem w momencie określenia rzeczy, która utrudnia coś, czy jest „kiepska”. Jest to poprawne słowo? Jakie jest jego pochodzenie?
    Pozdrawiam
  • ilość, liczba, wstecz
    29.12.2004
    29.12.2004
    1. Czy w sklepach internetowych w koszykach powinna występować kolumna liczba czy ilość? Np. w księgarni internetowej PWN jest ilość, a chodzi przecież o liczbę, a nie ilość, zamawianych książek (bo to rzeczowniki policzalne).
    2. Który wariant jest poprawny:
    – Kliknij przycisk Wstecz.
    – Kliknij przycisk „wstecz”.
    – Kliknij przycisk WSTECZ.
    A może jeszcze inaczej?
    Bardzo dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego